Schermtijd inperken

Streng zijn is soms beschermende macht

Mijn kinderen loslaten en ze zelf laten ontdekken en beleven vond ik een belangrijke opvoedtaak. Zo leren kinderen spelenderwijs van het leven en ontwikkelen ze verantwoordelijkheidsgevoel. Soms is ingrijpen nodig, bijvoorbeeld als je kind zonder te kijken de weg op wil rennen. We noemen dat ‘beschermende macht’ en dat mogen we ook gebruiken als kinderen zich veel achter beeldschermen verbergen en het werkelijke leven zo grotendeels missen

Het doet pijn aan mijn hart als ik ouders spreek die echt moeite hebben om hun kind achter schermen vandaan te halen. Wanneer blijkt dat kinderen geen hobby’s hebben, slecht voor zichzelf zorgen en nauwelijks een reden voelen nog iets anders te doen, zijn ze zo afhankelijk geraakt van hun computerspelletjes of het eindeloze scrollen, dat ze elk besef van tijd en realiteit verliezen. Dat brengt hen en hun omgeving soms in grote problemen. Als zelfs jonge moeders met hun mobiel in de hand achter de kinderwagen lopen en de kleintjes in de wagen houden er al één vast, dan is het te ver gekomen.

Gelukkig zijn er kinderen die nog met veel plezier rondfietsen en buitenspelen, zich verdiepen in een
spel of een hobby hebben en genieten van sport. Het is fijn te merken dat veel ouders het gevaar van het leven achter beeldschermen hebben doorzien en beseffen dat het échte leven de beste leerschool is. Het beleven van de zintuigen is het allerbelangrijkste in het opgroeien. Met een baby knuffel, lach en huil je samen, ervaar je kou, regen en zonneschijn, kijk je samen naar blaadjes en beestjes, speel je met water en zand en luister je naar wind en vogels. Mist een kind die ervaringen dan beperkt dat zijn ontwikkeling naar meer bewustzijn!

‘Goed voorbeeld doet goed volgen’

Soms vragen ouders zich wanhopig af hoe het zover heeft kunnen komen en of ze het nog kunnen veranderen? Ik probeer ze te helpen door te benadrukken dat het goede voorbeeld geven echt helpt. Bij kinderen is namelijk het beeld ontstaan dat een mobiel een onmisbaar onderdeel van het leven is. Het is een té gemakkelijk instrument geworden om kinderen mee te vermaken. Kinderen die bijvoorbeeld veel activiteiten hebben gedaan met hun ouders waarbij er echte ‘offline’ aandacht voor ze was, blijken later zelf vaak andere bewustere keuzes te maken.
Zij hebben doorgaans meer hobby’s en enthousiasme voor ander vermaak. Het signaal dat je zelf naar buiten brengt, is dat wat naar je terugkomt. Goed voorbeeld doet goed volgen. Het loont daarom echt om met volle aandacht voor je kind een uitstapje te maken naar het bos, een park, de kinderboerderij of de speeltuin. Thuis een knutselproject starten of iets lekkers bakken met je kind zonder een telefoon in de buurt laat het kind voelen dat er ook leuke momenten zijn waarin ‘het online’ zijn geen rol hoeft te spelen.

Het tij keren kan alleen als je écht strikt en vasthoudend handelt! ‘Het is nodig de beschermende macht terug te pakken en het negatieve effect van beeldschermen op je kind te gaan inzien. Al vanaf de jaren zestig werd er door media, politiek en bedrijven via televisie en films doordacht ingespeeld op ons gevoel. Aan onze afhankelijkheid
valt namelijk veel geld te verdienen. We zijn verleid met het gemak van een mobiele telefoon, een computer en een tablet. Leuk toch, dat je kunt afstand bellen met geliefden ver weg? Waarschijnlijk herkennen we bijna allemaal dat wij al deze schermen in ons leven toelieten en geen rem zetten op het gebruik ervan. Nu ervaren velen de moeilijkheid van de weg terug.
Het goede nieuws is dat we het kunnen! Als we de bliepjes en het doorlopend online zijn weglaten, onnodige games en apps verwijderen en afscheid nemen van honderden online ‘vrienden’ komt er ruimte voor het echte leven met mooie waarde(n)volle  momenten. Schroom niet om soms strenge richtlijnen te hanteren. Jij mag beslissen
of het leven van jou en je kind een fictief schermleven wordt of een echt leven met mooie momenten.

Een ‘belletje’ is een fijne vervanger voor een appje en je kinderen kunnen, net zoals wij vroeger, telefoonloos buitenspelen. Je leven zelf weer in de hand nemen en vooral niet zwichten voor wat anderen hiervan vinden, betekent dat je agenda weer wordt gevuld door jou en niet door anderen. Het voelt zoveel fijner om je kind zijn plek in het leven te laten vinden, dan in boosheid leven met onvrede over ongewenst tijdverdrijf. Jouw voorbeeldfunctie zal wonderen verrichten, echt!

‘Met een spelletje in je tas ben je voorbereid op momenten dat je ergens moet wachten’

Trek dus de boeken- en spelletjeskast weer open en koop voor de afwisselende uitdaging een nieuw spel of een boek. Schaf voor verdere invulling van vrije tijd iets aan om creatief mee aan de slag te gaan. Ga (moes)tuinieren, een dier verzorgen (kan ook van een ander), leer tekenen of boetseren. Ruim samen op, maak het huis gezellig en bak of kook regelmatig iets samen. Kies voor een goed gesprek, sfeer en een lekkere maaltijd. Met een spelletje in je tas ben je voorbereid op momenten dat je ergens moet wachten en je telefoon eens thuislaten is een prima idee.

Binnen enkele weken voel je echt het verschil en zul je zien dat je vaker een zwart scherm ziet, je kind andere dingen gaat doen en jou steeds minder nodig heeft voor zijn vermaak. Het werkt aanstekelijk op je omgeving en voor de mensen die je verliest vind je anderen waarbij je bewustere ‘ik’ gaat aansluiten. En heb je niets te doen? Val je terug? Ik weet nog wel wat leuke spellen en activiteiten en lees anders dit verhaal nog eens terug!

Tekst
Sacha Grootenboer
Illustraties
Ralph van Horssen /Studio TopCat
December 2023 - We are Pioneers magazine