Spelen met wat er al is - Speuren in de natuur

Afgelopen zondag was ik na lange tijd weer eens in het bos te vinden. Wat is het toch heerlijk om over de zachte ondergrond te lopen en de demping te voelen die bladeren, takken mos en natuurafval bieden. Zo’n plotseling krakende tak of die paddenstoel die je ineens onder een boom ontdekt. En dan even tussen de bomen op een open plek de lucht afturen naar voorbijvliegende wolken. Ik zie daar altijd van alles in. De regen, de wind, en af en toe het zonnetje. Zo’n uurtje bos doet wonderen!

Wij worden regelmatig gebeld met vragen wat er met kinderen allemaal mogelijk is in de natuur, en welke materialen daarbij kunnen worden gebruikt. Dan noem ik wat fantastisch basisspeelgoed zoals onze takel met 5 meter touw, houten weegschaal, een kompas, verrekijker, Stick-lets om een hut te bouwen, een loep, en de herkenningskaarten natuur, zodat je lekker op zoek kunt gaan naar poep, vogels, zoogdieren, bladeren en noten en de namen daarvan kunt opzoeken. Leerzaam en een speurtocht op zich! Maar vooral geef ik de tip kinderen te laten spelen 'met wat er al is'...

Struinen in het bos kan gericht zijn op onderzoek of juist op activiteit. Een geschikte plek vinden om een hut te bouwen of in bomen te klimmen brengt een andere energie in een groepje kinderen dan het op zoek gaan naar elementen uit de natuur. Het kan natuurlijk ook prima samengaan. Want houd jij je kind maar eens tegen een uitdagende boom te beklimmen of een schuilplaats te zoeken.

Speuren en de natuur ontdekken kan in een bos, in de duinen of op het platteland. Letterlijk al het groen is goed genoeg om natuur te ontdekken en te spelen met wat voorhanden is. Zonder hoge kosten, slechts met een picknickkleed en wat lekkers te eten, ben je verzekerd van een bijzondere en vrolijke middag.

Begin bijvoorbeeld met een geluidenspel. Laat de kinderen een plek zoeken achter een boom, struik of stronk. Spreek van tevoren af tot hoever ze mogen gaan en geef ze de opdracht mee dat ze 4 geluiden moeten onthouden die ze horen als het helemaal stil is om hen heen. Zorg dat elk kind alleen zit, want samen zorgt voor afleiding. Laat de kinderen zeker 5 minuten zitten. Roep ze terug en hoor maar eens hun verhalen.

Na zo’n rustig opdrachtje hoort natuurlijk een zoektocht om weer even de benen te strekken. Geef ze de opdracht om 5 bijzondere dingen uit de natuur te vinden. Dat mag van alles zijn, van tak tot mos, van blaadje tot noot. Zeg er even bij dat ze niets mogen plukken. Dus een paddenstoel blijft waar hij staat en een mooie bloem ook. Met de gevonden schatten kun je weer allerlei spellen doen, zoals een natuurmemory, raadspelletjes of maak een speurtocht. Het gevonden blad van de kastanjeboom kan een uitnodiging zijn om de kastanjeboom op te zoeken. Daar heb je natuurlijk een bijzonder verhaal over kabouters die hier heel erg moeten oppassen als het kastanjes gaat hagelen. Daarvoor hebben ze nu die speciale puntmutsjes, zodat ze voor ze op hun hoofd belanden, deze kunnen weg ketsen. Deze vondsten en verhalen bieden een kans om in te gaan op weer en seizoenen. Er is zoveel leuks te bedenken!

Natuurlijk wil je ook een knutsel met de kinderen maken. Dat kan van de verzamelde spullen een soort tentoonstelling zijn op een omgevallen boom in het bos, maar je kunt ook een muziekinstrument knutselen van een stok met daaraan gebonden allemaal nootjes, en versier hem met bloemetjes. Dat is pas een echte natuurrammelaar.

En als de picknick daar is, dan maak je natuurlijk allemaal muziek. Neem glazen potten, flessen of pannen mee en vul deze met gevonden voorwerpen, zand, water, veren etc. Wedden dat elk instrument weer anders klinkt? Zing wat leuke liedjes met natuur en voordat je weggaat komt nog het muizenverhaal.

Er is een muisje in het bos met een echt huisje. Weten jullie hoe zijn huisje er uitziet? Slaapt muisje op een bedje? En hoe ziet die eruit? Wat kookt muis in zijn keukentje? En wat doet hij als het weekend is? Gaat hij dan stappen met zijn vriendjes? Leest hij een boek? Maak samen met de kinderen een huisje voor de muis, want als jullie weggaan en op visite zijn geweest in het bos, wil je natuurlijk een cadeautje achterlaten voor een bosdier. Want als huis voor muis af is, kan hij samen met de andere bosdieren een feestje vieren in zijn huis!

Deze blog bied je hopelijk inspiratie voor heel veel natuurspeurtochten en ideeën wat je allemaal kunt doen met kinderen in de natuur. Gebruik vooral je fantasie en wil je inspiratie opdoen? Kijk gerust onder onze categorie ‘buitenspelen natuur’ of struin eerdere blogs af. Maar… speel ook vooral met wat er al is!

Sacha Grootenboer
Oktober 2019