Steken we elkaar de loef af of gaan we ons verbinden?

In December merk je dat wij mensen door de tijd racen. Het bedrijfsleven is volop in beweging met het regelen van allerlei af te ronden zaken. En ons privéleven staat in deze maand in het teken van regelen en organiseren, rondom familie en kinderen, werk en ‘vrije tijd’ Het lijkt alsof de tijd dringt tot 31 december en het leven dan ophoudt, terwijl op 1 januari het leven gewoon zijn gangetje weer gaat.
 
Wie heeft zo’n deadline ooit bedacht? Vraag ik me af. Rapporten voor kinderen, familiefeestjes, personeelsdiners, voorraad tellingen, belastingen en ziektekostenverzekeringen beheersen onze laatste maand van het jaar!
 
En daartussenin hebben we eventjes ‘familietijd’.  Het is de maand van spelletjes spelen, binnen samen activiteiten doen en lekker eten en drinken met elkaar.
 
Zo’n spel spelen is nog een bijzondere gebeurtenis vooral als we kijken naar hoe je een spel speelt. Volwassenen zijn het spelen vaak verleerd. Dat is iets voor jonge kinderen en ook die spelen steeds minder. Terwijl spelen ons gelukkig kan maken. Het biedt plezier, uitdaging en ontdekkingen. En als je plezier hebt dan voel je je gezonder.
 
Nu zijn er spellen die dat gevoel van plezier ook nog eens ondersteunen met een gevoel van verbinding en saamhorigheid. Waardoor we nog meer plezier hebben, ons nog vrolijker en meer gewaardeerd voelen en dus nog meer bijdraagt aan onze gezondheid.
Dergelijke spellen noemen we coöperatieve spellen (samenwerkingsspellen). In zo’n spel speel je niet tegen elkaar maar met elkaar. Je hoeft dus niet beter te zijn dan de ander, of geluk hebben in het spel, maar vooral de inzet van je gezamenlijke talenten, de onderlinge samenwerking en communicatie maken de kans om van het spel te winnen groter. Hoe meer je samen deelt en samen speelt, hoe groter die kans.
 
Terwijl in een competitief spel de nadruk ligt op winnaars en verliezers, de spelstukken vaak over de tafel vliegen, tranen van verdriet rollen, boze kinderen stampvoetend weglopen, gefrustreerde volwassenen hun plezier laten vergallen en nare woorden als ‘jij kan ook niet tegen je verlies’ over tafel rollen, is het spelen van een coöperatief spel stukken rustiger en gezelliger.
 
Hoofden worden boven een speelbord bij elkaar gestoken, er wordt samen overlegd, gelachen, ieders talenten worden aangeboord, want iedereen is wel ergens slim in. Ben je strategisch, heb je een goed geheugen, ben je tactisch, handig, fantasierijk? Alle talenten zijn nodig om zo’n spel te spelen. Je hebt elkaar nodig, anders verlies je met zijn allen. En ook dat is helemaal niet erg, dan probeer je het samen gewoon weer opnieuw. Win je, dan ben je een sterk team en heerst er een gevoel van: ‘kijk, dat hebben we toch mooi even samen voor elkaar gekregen’.
 
Na zo’n spel is de sfeer goed. Je kunt zonder problemen door met je familiefeestje en het eten en drinken smaakt een stuk beter als je het samen gezellig hebt.
 
Helemaal bijzonder zijn de verhalenspellen. Een spel zoals Rory's Story Cubes, maken dat je elkaar de meest gekke, doldwaze, serieuze, interessante, leerzame, verhalen kunt vertellen. Soms gaat het diep, dan is het weer luchtig. Je kunt bij deze spellen altijd zelf bepalen wat je wilt vertellen. Verhalen zorgen er ook voor dat je elkaar beter leert kennen. En dat verbindt!
'The Mysterious Library' is een typisch spel voor wat oudere kinderen en volwassenen. Leuk, onderhoudend, spannend en mysterieus. In dit spel werk je samen om de oude reisboeken te redden en uit handen te houden van een fantasieloze jaloerse Mr. Mean.

Er zijn ook competitieve spellen zoals Pixit en Quick, die uitnodigen om samen na te denken over een vraagstuk. Je krijgt de neiging elkaar te helpen. En dan is het helemaal zo gek nog niet om zo’n spelletje tussendoor te spelen.
 
Van dichtbij maak ik de emoties mee die het spelen van spellen met zich meebrengt. Ik ken het klappen van de zweep bij Mens-erger je niet en Monopoly. Ik weet ook dat het aanleren en het vroeg leren spelen met coöperatieve spellen een kind sterk maakt in zijn eigenwaarde, waardoor het later makkelijker en luchtiger het verlies op zich kan nemen bij het spelen van een competitief spel.
 
Ik weet dat het echt zo werkt. Dat kinderen die dit niet hebben geleerd, het heel moeilijk hebben bij het spelen van een competitief spel en zelfs de overgang naar een coöperatief spel soms niet leuk vinden, omdat ze bang zijn dat het verlies hen wordt aangerekend.
 
En de wereld draait door…
We steken elkaar continue de loef af. Wie is het snelst, wie kan het meest, het mooiste diner, de lekkerste taart, alles gieten we in een wedstrijd. We concurreren met elkaar tot we er uitgeput van raken. We vergeten dat het leven op zich een spel is. We nemen het vaak te serieus. Dat waar we ons druk over maken erger wordt en daar waar we tijd op plakken ons nog sneller laat lopen, zien we nauwelijks!
Ook ik moet me dat regelmatig realiseren. Een middagje bij Willem de Ridder vorige week, bracht ook voor mij weer even helder inzicht.
 
Tijd nemen voor elkaar is een groot goed. Dan creëer je zelfwaardering, en dat geeft een plezierig gevoel. Als we leren dat we samen sterk zijn, hoeven we ons ook aan het eind van het jaar niet zo druk te maken. Want samen kunnen we heel veel. Echte samenwerking leer je door echt samen te spelen, en weet 1+1 = 3. En laat de rest maar los!
 
 
Sacha Grootenboer, 11 december 2015